Halalwoningen

In Amsterdam West is een wooncomplex gerenoveerd conform de wensen van de bewoners. Omdat die in merendeel moslims waren zijn de woningen onder andere opgeleverd met schuifdeuren zodat er een vrouwen- en een mannengedeelte gecreëerd kan worden. Hier is ophef over ontstaan.

Ik had deze column al vorige week moeten schrijven. Maar de reacties waren nog in volle gang: ik had tijd nodig om ze tot me te nemen. De één riep: er wordt rekening gehouden met de woonwensen van iedereen anders dus waarom niet van moslims? De ander: dit werkt segregatie in de hand, op twee fronten: man/vrouw segregatie, en ghettovorming.

Ik wist zelf niet zo goed wat te denken. Was die verontrusting nou gerechtvaardigd? Was het nou zo erg woningen conform de moslimleefwijze aan te passen?

Na een week tobben ben ik eruit. Ja, het is erg. En ja, de ophef is er niet voor niets geweest. Waarom? Het zijn in wezen fijne aanpassingen, waarschijnlijk ook voor bewoners uit andere culturen dan de islamitische. Een ruimere woning, een lekkere grote keuken, schuifdeuren hier en daar, een schoenenkast op de gang; wie wil dat niet. Hier is echter het praktische aspect ondergeschikt aan een belangrijker aspect: de beeldvorming. Hoe komt zoiets in de openbaarheid? Wat voor gevolgen heeft dat? Dat de boodschap op ongelukkige wijze in de openbaarheid is gekomen is in dit geval duidelijk. De corporatie schoot stante pede in allerlei media in de verdediging, maar het hielp niet. Hier was Wilders wederom mee geholpen.

Nogmaals: waarom is het erg? Omdat het geen neutrale wensen zijn. Ze spruiten voort uit een leefwijze die patriarchaal is, die botst met de waarden en normen van onze maatschappij, en waarover steeds problemen (zijn) ontstaan. Dus kun je die wensen niet gelijktrekken met die van de rest van de Amsterdamse huurders, zoals een kunstenaar die een extra wasbak wil of een liefhebber van tuinieren een buitenkraan. Het zijn politiek en maatschappelijk gevoelige wensen.

Een ander punt is de emancipatie. Ik mag zeggen, hoop ik, dat wij in een geëmancipeerde maatschappij leven, en gelovigen die in segregatie van man en vrouw leven, niet. En dat wij streven naar de emancipatie van deze bevolkingsgroepen. Een overheid die dat onderschrijft heeft een belangrijke functie. Zij dient als rechtvaardiging voor de behoefte van de wel geëmancipeerde (zonen en dochters van) immigranten aan een moderne levensstijl. Dat mag je hen niet ontnemen. Je hebt de plicht om het goede voorbeeld te geven. Je zult moderne (ex-) moslims en kinderen van moslims moeten beschermen tegen de traditionele ideeën van hun religieuze omgeving en ze moeten steunen in hun gevecht voor een beter leven. Je mag als overheid van een geëmancipeerd land onwenselijke traditionele praktijken van immigranten dus niet vergoelijken, en zeker niet faciliteren. Al zijn corporaties geen overheid, het gaat hier ook om de beeldvorming. Corporaties gedragen zich op bepaalde terreinen als overheid en kunnen makkelijk voor overheid aangezien worden. Het zijn maatschappelijk belangrijke instituten.

Het dilemma van de overheid of van overheidsgerelateerde instituten zoals corporaties is dat ze tegelijkertijd de rol van bewakers van de harmonie vervullen. Als er ergens een maatschappelijk probleem is en er bestaat een betaalbare praktische mogelijkheid om dat probleem te verhelpen, dan zul je die moeten toepassen. Hier ook: beeldvorming. Zodra het Parool jouw ingreep als een ongewenste knieval voor de islamitische normen en waarden bestempelt zal je weerwoord krachtiger moeten zijn. Dus niet verdoezelend en minimaliserend, maar een ferme afwijzing van archaïsche leefwijzen. “We zijn tegen segregatie van man en vrouw. Onze bewoners wilden gewoon een grotere keuken en schuifdeuren.” Zoiets. En dan volhouden. Denk aan de moderne kinderen van die traditionele gezinnen. Hou dat beeld vast. Maak het hen niet moeilijker dan ze al hebben.

Homo's zijn de andere kinderen van de rekening: die sluit je uit als mogelijke bewoners van zo'n complex. Je spijkert in feite een bord boven de deur: “Hier wonen strenge moslims.” Je offert de homo's op. Het middel schiet bovendien zijn doel voorbij als je daardoor ultrarechtse partijen aan kiezers helpt. Daar gaat je harmonie! Op een veel serieuzere schaal dan een paar schoenen die in het trappenhuis slingeren bij gebrek aan schoenenkasten.

Een kanttekening: bij de renovatie van míjn woning is op brute wijze over míjn woonwensen gewalst. Ik wou namelijk mijn woning houden zoals die was, want groter, beter ingedeeld en met een extra deur naar buiten. Verhalen over het luisteren naar de woonwensen van huurders zijn telkens een dikke middelvinger in mijn gezicht. Maar ja, ik heb dan ook geen geloof waar ik mee kan zwaaien.

Gepubliceerd op Sargasso en AT5.